Δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη για κανέναν το γεγονός ότι κάθε πολιτική αντιπαράθεση της εργασίας με το κεφάλαιο αποτελεί και μια ευκαιρία να δει κανείς στην πράξη όλα τις αρετές και όλες τις αδυναμίες των μετωπικών σχημάτων της αριστεράς που παίρνουν μέρος στη μάχη. Η επίθεση του κεφαλαίου δοκιμάζει σκληρά τις οργανωτικές τους ανεπάρκειες και εκμεταλλεύεται στο έπακρο τα ρήγματα που αυτές αφήνουν έκθετα. Η μάχη της αξιολόγησης στην εκπαίδευση ή καλύτερα η μάχη ενάντια στην νεοφιλελεύθερη αντιμεταρρύθμισή της ως αναπόσπαστου μέρους της αναζήτησης μιας αντικρισιακής αναδιάρθρωσης της καπιταλιστικής παραγωγής, δεν αποτελεί εξαίρεση. Το μείζον ρήγμα των εργατικών γραμμών σε αυτή τη μάχη δεν είναι άλλο από τη διχοτόμησή τους σε δύο αντιθετικά πολιτικά σχέδια: Ενιαία κείμενα ή Απεργία-Αποχή;
Ιστορικά η μόνη μέθοδος φραγής αυτών των ρηγμάτων υπήρξε η κριτική. Έτσι, παρότι η στάση του Συντονισμού Συλλόγων Π.Ε. και ΕΛΜΕ που συσπειρώνεται γύρω από την τακτική των ενιαίων κειμένων μας βρίσκει αντίθετους, θα προσπαθήσουμε να διαβάσουμε νηφάλια το Δελτίο Τύπου που η κίνηση αυτή εξέδωσε. Όπως είναι φυσικό σε τέτοιου είδους κείμενα το πρώτο μέρος αναλώνεται στην εκτίμηση της κατάστασης και το δεύτερο περιγράφει αδρομερώς ένα πρακτικό πολιτικό σχέδιο. Το πρώτο που αναγνωρίζει κανείς σε αυτό το κείμενο είναι το σαφές ιδεολογικό στίγμα του ΚΚΕ. Πράγματι η κίνηση απαρτίζεται από σωματεία που ελέγχει το ΠΑΜΕ, δίπλα βέβαια σε αυτά που έχουν πλειοψηφίες από το μειοψηφικό ρεύμα των Παρεμβάσεων που βλέπει τα ενιαία κείμενα ως εναλλακτική τακτική ενάντια στην αξιολόγηση.
Αυτό το ιδεολογικό στίγμα του κειμένου λοιπόν δείχνει για μια ακόμα φορά το πολιτικό όριο της «παναριστεράς». Ο Ελάχιστος κοινός παρονομαστής δεν μπορεί ποτέ να ξεμυτίσει από το πλαίσιο του εκάστοτε ρεφορμισμού. Έτσι από τον πρόλογο ήδη του δελτίου τύπου της 22ας Γενάρη 2022 διαβάζουμε ότι «Η συζήτηση είχε στο επίκεντρό της [...], την οργάνωση του αγώνα ενάντια στην αντιεκπαιδευτική πολιτική[...] και τη γενικότερη πάλη των εκπαιδευτικών σωματείων, σε συνεργασία με το ευρύτερο εργατικό κίνημα, ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική». Η κυβερνητική πολιτική είναι Αντιεκπαιδευτική λοιπόν αντί να είναι φιλοεκπαιδευτική, ένα δίπολο που απηχεί το άλλο μεγάλο δίπολο της ιδιολέκτου του Περισσού φιλολαϊκή και αντιλαϊκή πολιτική. Εάν όμως η κυβέρνηση κατηγορείται για αντιλαϊκή-αντιεκπαιδευτική πολιτική αυτό σημαίνει ότι την επέλεξε αντί μιας φιλολαϊκής-φιλοεκπαιδευτικής πολιτικής. Η φιλολαϊκή-φιλοεκπαιδευτική πολιτική είναι λοιπόν δυνατή και μια κυβέρνηση του αστικού κράτους μπορεί να είναι η ίδια κατά τις διαθέσεις της, φιλολαϊκή ή αντιλαϊκή. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι μια τέτοια φιλολαϊκή κυβέρνηση! Βγάλαμε πλέον τα συμπεράσματά μας και ξέρουμε τι θα ψηφίσουμε!
Ο ρεφορμισμός πάντα φανταζόταν το αστικό κράτος ως ένα σταυροδρόμι σαν αυτό που βρήκε μπροστά του ο νεαρός Ηρακλής, όπου η όποια κυβέρνηση μπορεί, όπως εκείνος, να επιλέξει, ελεύθερα και κατά το εσωτερικό της ηθικό ποιόν, το δρόμο της Αρετής ή το δρόμο της Κακίας. Αλλά είπαμε: η αναζήτηση κοινού τόπου με το ρεφορμισμό καταλήγει πάντοτε στις μείζονες προκείμενες του ρεφορμιστικού προγράμματος. Το Δελτίο τύπου θα πάρει στη συνέχεια τη μορφή καταλόγου των δεινών που επιφυλάσσει αυτή η αντιεκπαιδευτική πολιτική χωρίς να μας λέει προς τι όλα αυτά, ποιο είναι τέλος πάντων το τελικό πολιτικό επίδικο για την κυβέρνηση. Μένει κανείς με την εντύπωση ότι η κυβέρνηση κάνει ό,τι κάνει από καθαρή διαστροφή και χωρίς ιδιαίτερο λόγο: η λέξη «κεφάλαιο» απουσιάζει εντελώς από το δελτίο τύπου! Μια μανιχαϊστική πρόσληψη της πραγματικότητας χολιγουντιανού τύπου: Bad guys η κυβέρνηση, good guys ο «λαός», ο καθένας από τους οποίους θα είχε την ηθική του ποιότητα εκ Θεού ή τέλος πάντων κάπως εγγεγραμμένη στο DNA του. Η επιλογή του εχθρού που κάνει κανείς δεν είναι άσχετη ούτε με την στρατηγική ούτε με την τακτική επιλογή. Το δελτίο τύπου στοιχίζει κάτω από ξένες σημαίες.
Το επιστέγασμα όμως του κειμένου βρίσκεται αναμφίβολα στην κατακλείδα του όπου και το πρόγραμμα δράσης που παραθέτει ως «κοινές προτάσεις». Στην πρώτη από αυτές διαβάζουμε ότι επιδιώκουν «ΓΣ και Ολομέλειες Προέδρων σε ΔΟΕ και ΟΛΜΕ την εβδομάδα 31/1-4/2 για την οργάνωση πολύμορφου αγώνα διαρκείας. 24ωρη απεργιακή κινητοποίηση μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Φλεβάρη, με πανελλαδική πανεκπαιδευτική κινητοποίηση.» Αυτό έχει ήδη μεταθέσει το πρωτεύον ζήτημα σε πολύμορφο αγώνα διαρκείας και όχι για Απεργία -Αποχή από την Αξιολόγηση και μάλιστα άνευ δεδηλωμένου σκοπού. Το γιατί θα έπρεπε να κάνουμε πολύμορφο αγώνα διαρκείας δεν μπορούμε να το μάθουμε από το δελτίο τύπου. Ίσως για να κρατάμε ζεστή την ψήφο που αποφασίσαμε λίγο παραπάνω;
Η δεύτερη πρόταση είναι όμως χάρμα οφθαλμών. «Να επαναπροκηρυχθεί άμεσα απεργία – αποχή από τη ΔΟΕ και την ΟΛΜΕ[...]ώστε σε συνδυασμό με [τα] ενιαία κείμενα [...] να συμβάλλουν στην ακύρωση της αξιολόγησης στην πράξη».
Ένσταση πρώτη: Πώς θέλουν να τους πουν το ΌΧΙ οι ομοσπονδίες. Το είπαν καθαρά και ξάστερα δις η καθεμία. Θέλουν και να τους το τραγουδήσουν; Τι δεν καταλαβαίνουν; Οι ομοσπονδίες ανέκοψαν τον αγώνα των εκπαιδευτικών το 2013 όταν όλοι οι συνάδελφοι και όλες οι συναδέλφισσες σήκωναν στις ασφυκτικά γεμάτες αίθουσες των γενικών συνελεύσεων το χέρι που κρατούσε το χαρτί της επιστράτευσης για να ψηφίσουν ΝΑΙ στην απεργία στη διάρκεια των εξετάσεων. Θα το κάνουν αλλιώς τώρα χωρίς καμία πρακτικά πίεση; Είναι ένα πράγμα να καλείς τις ομοσπονδίες να αναλάβουν τον αγώνα για να τις εκθέσεις και ένα άλλο να παραμένεις άπραγος περιμένοντας δήθεν να το πράξουν. Είναι ματαιοπονία και χάσιμο χρόνου ενόσω (και για να) προχωράει η αξιολόγηση.
Ένσταση δεύτερη. Τι σημαίνει αυτό το «ακύρωση της αξιολόγησης στην πράξη»; Γιατί όχι ανατροπή ή σταμάτημα της αξιολόγησης. «Γλώσσα λανθάνουσα ταληθή λέγει» θυμάμαι τη δασκάλα μου να λέει. Διότι, στα ελληνικά, για να ακυρωθεί στην πράξη σημαίνει να βαυκαλίζεσαι ότι υπάρχουν παρελκυστικές τακτικές, δηλαδή ενιαία κείμενα εφόσον και ενόσω η ίδια η αξιολόγηση προχωράει. Αυτό που «ακυρώνουν στην πράξη» τα παντοειδή ενιαία κείμενα δεν είναι η αξιολόγηση αλλά η αντίσταση σε αυτήν. Η Απεργία-Αποχή δεν ακυρώνει την αξιολόγηση ούτε στη θεωρία ούτε στην πράξη˙ την παύει! Οι φόρμες του ΙΕΠ κρέμονται στο διαδίκτυο άδειες, κενές ασυμπλήρωτες.
Αλλά μια και μιλάμε για πράξη ας πάρουμε έναν συνδικαλιστή που πασχίζει να πείσει τους συναδέλφους του να «ακυρώσουν στην πράξη την αξιολόγηση» με ενιαία κείμενα είτε επειδή το πιστεύει είτε επειδή πειθαρχεί στο σωματείο του. Ας κάνουμε και μια επιπλέον υπόθεση ότι οι ΔΟΕ και ΟΛΜΕ ξαφνικά, όπως ο Σαούλ έγινε Παύλος, γίνονται κι εκείνες υπέρμαχοι της αντιαξιολόγησης και προκηρύσσουν τη ρημάδα την Απεργία-Αποχή. Ο έρμος ο συνδικαλιστής μας τώρα τι θα κάνει; Θα πάρει το δρομί δρομάκι να γυρίζει τα σχολεία να λέει να λέει «εμπρός να ξαναακυρώσουμε την αξιολόγηση;» «Μα αφού το κάναμε με τα ενιαία ρε συνάδελφε! Έτσι δε μας έλεγες;» Ή θα ζητήσει δα να διαλέξουν οι συνάδελφοι και οι συναδέλφισσες μεταξύ των δύο ισότιμων πλέον επιλογών; Μα προφανώς διαλέγουν ενιαία κείμενα γιατί είναι πολύ λιγότερο «επικίνδυνο» και μάλιστα, ως στοιχειωδώς υπεύθυνοι συνδικαλιστές, θα έπρεπε κι εμείς να τους προτείνουμε το ίδιο για να μην τους εκθέτουμε σε έναν αχρείαστο κίνδυνο πειθαρχικού ελέγχου!
Τι τη θένε λοιπόν την Απεργία-Αποχή από τις ομοσπονδίες; Αχρείαστη είναι! Εάν οι συντάκτες του Δελτίου Τύπου ήθελαν πράγματι Απεργία-Αποχή, έστω και αποκλειστικά από τις ομοσπονδίες, θα έπρεπε πρώτον να μην προωθούν τα παντοειδή «ενιαία κείμενα» και δεύτερον να κηρύξουν, όπως είχαν σε πολλές περιπτώσεις τη δυνατότητα, Απεργία-Αποχή ως πρωτοβάθμια σωματεία για να πιέσουν στοιχειωδώς τις ομοσπονδίες να ακολουθήσουν. Δεν έκαναν τίποτε από τα δύο. Λοιπόν, το Δελτίο τύπου βάζει ξεκάθαρα οριστικό τέλος στην όποια κίνηση για Απεργία-Αποχή από την αξιολόγηση και τα υπόλοιπα είναι λόγια του αέρα, ψευτολεονταρισμοί και δηθενιές.
Οι επόμενες προτάσεις του Δελτίου Τύπου αναφέρονται στη σύνδεση της αντιαξιολόγησης με τα αιτήματα όλων των εμπλεκομένων στην εκπαίδευση, ενώ στην προτελευταία έστω και δειλά ανοίγει το ζήτημα της πανεργατικής κινητοποίησης. Νομίζουμε ότι παρά τις διαφωνίες μας και παρά την απαραίτητη κριτική όλες οι δυνάμεις που δηλώνουμε ενάντια στην αξιολόγηση θα κριθούμε για την ειλικρίνεια των προθέσεών μας από το κατά πόσον θα προωθήσουμε την ενότητα της με τα άλλα κομμάτια εργατικής τάξης «αγκαλιάζοντας τα ιδιαίτερά τους αιτήματα και συντονίζοντας τον αγωνιστικό βηματισμό. Η ευθύνη όλων μας είναι μεγάλη και οι μικροπαραταξιακές αυταρέσκειες βούτυρο στο ψωμί της αντιμεταρρύθμισης. Τα ζητήματα της πανδημίας, της ακρίβειας, της ισοπέδωσης των εργασιακών κατακτήσεων, των πολιτικών ελευθεριών της εργατικής τάξης, των πολλαπλών καταπιέσεων, των πολεμικών απειλών, πρέπει να μπουν στην ατζέντα της αντι-αξιολόγησης».
Πέτρος Νομικός
Σχόλια